Przy budowie "berlińskiej" dekoracji na dawnym lotnisku pracowało 140 osób, a jej powierzchnia wynosiła ponad pięć tysięcy metrów kwadratowych. Brama Brandenburska miała 24 metry wysokości, zbudowano także fragment ulicy, który obejmował sześć frontonów domów o wysokości 15 metrów z pełną rekonstrukcją kilku wnętrz.
Wędrówkę po filmowym Aleksandrowie zacznijmy od Berlina. Czyli od dawnego lotniska (nieopodal ulicy 11 Listopada), gdzie pod koniec lat 60-tych zbudowano ogromne dekoracje z Bramą Brandenburską na czele. Zostały wykorzystane we wszystkich częściach wojennego tryptyku Jerzego Passendorfera - "Kierunku Berlin", "Ostatnich dniach" i "Zwycięstwie". Był to - zacytujmy recenzenta - piękny i ciekawy portret ludowego żołnierza, który wiele przeżył i wycierpiał, ale doszedł do Berlina i wojnę wygrał. Tym żołnierzem jest kapral Naróg (Wojciech Siemion).
Oddajmy głos sprawozdawcy, co pozwoli nam docenić rozmach przedsięwzięcia: 22 października 1968 ekipa "Zwycięstwa" ruszyła do decydującego szturmu. Już od godzin porannych lotnisko w Aleksandrowie, na którym stoją potężne dekoracje, zasnuły czarne kłęby dymu, a ziemia drżała od wybuchów pocisków i łoskotu atakujących czołgów. Na placu przed Bramą Brandenburską płonęły wraki samochodów, a kilkuset statystów - żołnierzy służby czynnej w mundurach polskich i radzieckich - święciło triumfalne zwycięstwo na głównej ulicy płonącego Berlina. Po finałowej scenie wśród dekoracji leżały porzucone niemieckie działa, walały się beczki i stosy wystrzelonych pocisków, a z okien powiewały nadpalone firanki.
Na planie realizatorów odwiedził marszałek Michał Rola-Żymierski. Zaproponował wprowadzenie sceny, której miał być świadkiem w Berlinie. Reżyser "przyjął propozycję i już następnego dnia filmowcy przystąpili do jego realizacji" - na pierwsze piętro jednego z domów wciągnięto działo kalibru 45mm. O tym, czy wzorem "z zawodu dyrektora" z filmu "Poszukiwany poszukiwana" Stanisława Barei, marszałek wziął honorarium autorskie, informacji brak.
Aleksandrowski poligon przydał się także podczas realizacji trzech odcinków ostatniej serii "Czterech pancernych" (Pierścienie, Tiergarten, Brama). Przy budowie "berlińskiej" dekoracji pracowało 140 osób, a jej powierzchnia wynosiła ponad pięć tysięcy metrów kwadratowych. Brama Brandenburska miała 24 metry wysokości, zbudowano także fragment ulicy, który obejmował sześć frontonów domów o wysokości 15 metrów z pełną rekonstrukcją kilku wnętrz - wylicza Marek Łazarz w monografii serialu o załodze Rudego.
W sierpniu 1969 roku na plan do Aleksandrowa przyjechał reporter "Głosu Robotniczego". Przywołajmy opis. Sierpniowa noc, zimno, lekki wiatr. Zapalają się reflektory. Z ciemności wyłania się upiorna ulica, sterty gruzu, zgruchotane domy, strzępy hitlerowskich flag. Scenograf Wojciech Krzysztofiak mówi: - Dobrze się złożyło, iż zaczynamy zdjęcia po okresie deszczów, bezpieczniej, dekoracje nie zapalą się. Wiatr nam sprzyja, wytwarzane sztuczne dymy przesuwają się w poprzecznym kierunku ulicy.
Dziennikarz poprosił o wypowiedź Romana Kłosowskiego grającego podchorążego Staśko: - Nie lubię tej filmowej strzelaniny, ale już się przyzwyczaiłem. Nocne zdjęcia? Kiedy kręciliśmy "Bazę ludzi umarłych", był styczeń, luty. 35 stopni mrozu.
W tekście jest też wzmianka o "maleńkiej osobie w wielkim baranim kożuchu", czyli Maszy Nikiticzenko, uczennicy szóstej klasy leningradzkiej podstawówki, która przyjechała z mamą na zaproszenie córki Konrada Nałęckiego.
Warto też wspomnieć, że na lotnisku powstały mazurska wieś i karczma, które zagrały w innym popularnym serialu - skądinąd pierwszym w Polsce spod znaku "płaszcza i szpady" - "Czarnych chmurach" Andrzeja Konica. W rolę pułkownika Dowgirda wcielił się Leonard Pietraszak, a Ryszard Pietruski zagrał jego wachmistrza i przyjaciela.
Koniecznie trzeba jeszcze przypomnieć film, w którym zagrały autentyczne aleksandrowskie plenery. W "Zapisie zbrodni" Aleksandrów Łódzki udawał Konstantynów Łódzki. Film Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego to bowiem rekonstrukcja zbrodni popełnionej w 1972 r. przez dwóch młodych mieszkańców Konstantynowa, którzy dla 50 zł łupu zabili taksówkarza, a później stolarza i jego żonę. - Chciałem pokazać tło miasteczka, kontrasty, które tworzą jego rzeczywistość, zaatakować kult życiowego kozactwa, kult silnego faceta, którego wspaniałość polega na tym, że okpił milicjanta. Pojawienie się zbrodni, których motywy są tak proste i prymitywne, zmusza do głębszej analizy pewnych mitów i rzeczywistości, w jakiej powstają - mówił reżyser w czasie zdjęć.
W obiektywie Zygmunta Samosiuka (nagrodzonego za zdjęcia na FPFF w Gdańsku) można zobaczyć, jak Aleksandrów wyglądał w latach 70. - plenerów jest mnóstwo. Warto też zwrócić uwagę, że tramwaj linii 44 nie miał krańcówki, tylko "weksel", a wysiadało się z niego praktycznie "w biegu".
Źródło: http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,44788,205...lener.html
Wędrówkę po filmowym Aleksandrowie zacznijmy od Berlina. Czyli od dawnego lotniska (nieopodal ulicy 11 Listopada), gdzie pod koniec lat 60-tych zbudowano ogromne dekoracje z Bramą Brandenburską na czele. Zostały wykorzystane we wszystkich częściach wojennego tryptyku Jerzego Passendorfera - "Kierunku Berlin", "Ostatnich dniach" i "Zwycięstwie". Był to - zacytujmy recenzenta - piękny i ciekawy portret ludowego żołnierza, który wiele przeżył i wycierpiał, ale doszedł do Berlina i wojnę wygrał. Tym żołnierzem jest kapral Naróg (Wojciech Siemion).
Oddajmy głos sprawozdawcy, co pozwoli nam docenić rozmach przedsięwzięcia: 22 października 1968 ekipa "Zwycięstwa" ruszyła do decydującego szturmu. Już od godzin porannych lotnisko w Aleksandrowie, na którym stoją potężne dekoracje, zasnuły czarne kłęby dymu, a ziemia drżała od wybuchów pocisków i łoskotu atakujących czołgów. Na placu przed Bramą Brandenburską płonęły wraki samochodów, a kilkuset statystów - żołnierzy służby czynnej w mundurach polskich i radzieckich - święciło triumfalne zwycięstwo na głównej ulicy płonącego Berlina. Po finałowej scenie wśród dekoracji leżały porzucone niemieckie działa, walały się beczki i stosy wystrzelonych pocisków, a z okien powiewały nadpalone firanki.
Na planie realizatorów odwiedził marszałek Michał Rola-Żymierski. Zaproponował wprowadzenie sceny, której miał być świadkiem w Berlinie. Reżyser "przyjął propozycję i już następnego dnia filmowcy przystąpili do jego realizacji" - na pierwsze piętro jednego z domów wciągnięto działo kalibru 45mm. O tym, czy wzorem "z zawodu dyrektora" z filmu "Poszukiwany poszukiwana" Stanisława Barei, marszałek wziął honorarium autorskie, informacji brak.
Aleksandrowski poligon przydał się także podczas realizacji trzech odcinków ostatniej serii "Czterech pancernych" (Pierścienie, Tiergarten, Brama). Przy budowie "berlińskiej" dekoracji pracowało 140 osób, a jej powierzchnia wynosiła ponad pięć tysięcy metrów kwadratowych. Brama Brandenburska miała 24 metry wysokości, zbudowano także fragment ulicy, który obejmował sześć frontonów domów o wysokości 15 metrów z pełną rekonstrukcją kilku wnętrz - wylicza Marek Łazarz w monografii serialu o załodze Rudego.
W sierpniu 1969 roku na plan do Aleksandrowa przyjechał reporter "Głosu Robotniczego". Przywołajmy opis. Sierpniowa noc, zimno, lekki wiatr. Zapalają się reflektory. Z ciemności wyłania się upiorna ulica, sterty gruzu, zgruchotane domy, strzępy hitlerowskich flag. Scenograf Wojciech Krzysztofiak mówi: - Dobrze się złożyło, iż zaczynamy zdjęcia po okresie deszczów, bezpieczniej, dekoracje nie zapalą się. Wiatr nam sprzyja, wytwarzane sztuczne dymy przesuwają się w poprzecznym kierunku ulicy.
Dziennikarz poprosił o wypowiedź Romana Kłosowskiego grającego podchorążego Staśko: - Nie lubię tej filmowej strzelaniny, ale już się przyzwyczaiłem. Nocne zdjęcia? Kiedy kręciliśmy "Bazę ludzi umarłych", był styczeń, luty. 35 stopni mrozu.
W tekście jest też wzmianka o "maleńkiej osobie w wielkim baranim kożuchu", czyli Maszy Nikiticzenko, uczennicy szóstej klasy leningradzkiej podstawówki, która przyjechała z mamą na zaproszenie córki Konrada Nałęckiego.
Warto też wspomnieć, że na lotnisku powstały mazurska wieś i karczma, które zagrały w innym popularnym serialu - skądinąd pierwszym w Polsce spod znaku "płaszcza i szpady" - "Czarnych chmurach" Andrzeja Konica. W rolę pułkownika Dowgirda wcielił się Leonard Pietraszak, a Ryszard Pietruski zagrał jego wachmistrza i przyjaciela.
Koniecznie trzeba jeszcze przypomnieć film, w którym zagrały autentyczne aleksandrowskie plenery. W "Zapisie zbrodni" Aleksandrów Łódzki udawał Konstantynów Łódzki. Film Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego to bowiem rekonstrukcja zbrodni popełnionej w 1972 r. przez dwóch młodych mieszkańców Konstantynowa, którzy dla 50 zł łupu zabili taksówkarza, a później stolarza i jego żonę. - Chciałem pokazać tło miasteczka, kontrasty, które tworzą jego rzeczywistość, zaatakować kult życiowego kozactwa, kult silnego faceta, którego wspaniałość polega na tym, że okpił milicjanta. Pojawienie się zbrodni, których motywy są tak proste i prymitywne, zmusza do głębszej analizy pewnych mitów i rzeczywistości, w jakiej powstają - mówił reżyser w czasie zdjęć.
W obiektywie Zygmunta Samosiuka (nagrodzonego za zdjęcia na FPFF w Gdańsku) można zobaczyć, jak Aleksandrów wyglądał w latach 70. - plenerów jest mnóstwo. Warto też zwrócić uwagę, że tramwaj linii 44 nie miał krańcówki, tylko "weksel", a wysiadało się z niego praktycznie "w biegu".
Źródło: http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,44788,205...lener.html